Ga naar inhoud

Aansluitschema's

Op deze pagina vindt u een compleet overzicht van de aansluitschema’s van al onze producten, van schakelaars tot stopcontacten. Elk schema helpt u bij een veilige en correcte installatie van onze systemen.

Onderaan de pagina vindt u daarnaast een uitgebreide toelichting op de werking van een wisselschakeling, inclusief een helder stappenplan voor de aansluiting hiervan.

Algemene informatie

Onderwerpen

Werk altijd spanningsloos en controleer dit.

Schakel altijd de stroom uit voordat u begint met installeren. Vertrouw niet alleen op een uitgeschakelde schakelaar, maar meet altijd na met een spanningzoeker of multimeter of er echt geen spanning meer op de draden staat. Veiligheid staat bij ons altijd voorop.
Draadkleuren – wat betekenen ze?

Voor een juiste aansluiting is het essentieel om de betekenis van de gebruikte draadkleuren goed te begrijpen. In al onze aansluitschema’s gebruiken wij onderstaande standaardkleuren, conform de Nederlandse installatienormen:

  • L (bruin) is de fasedraad. Deze draad voert de spanning aan en levert stroom aan het schakelmateriaal.
  • N (blauw) is de nuldraad. Deze draad voert de stroom terug richting de meterkast en zorgt voor de gesloten stroomkring.
  • Zwart is de schakeldraad. Deze draad loopt van de schakelaar naar de lamp of een ander aangesloten apparaat, en voert de geschakelde spanning.
  • Grijs wordt ook als schakeldraad gebruikt. Dit kan een extra of alternatieve schakeldraad zijn, bijvoorbeeld bij een rolluikschakelaar wordt grijs vaak gebruikt voor de functie omlaag.
  • Groen/geel is de aardedraad, ook wel PE genoemd. Deze draad zorgt voor veiligheid en wordt aangesloten op geaarde onderdelen zoals stopcontacten of metalen behuizingen.

Bij laagspanningsinstallaties (12V–24V DC), zoals bij sommige smart home toepassingen, gelden andere kleuren:

  • Is de positieve draad (+).
  • Is de negatieve draad (–).

Let er bij het aansluiten van 12–24V systemen op dat u deze draden niet verwart met de zwart/grijze schakeldraden uit 230V-installaties. Controleer altijd goed de voedingsspanning van het product voordat u begint met aansluiten.

Let op: de juiste aansluiting van deze draden is essentieel voor een veilige werking van uw installatie. Volg altijd het aansluitschema dat hoort bij het betreffende product, en schakel de stroom uit voordat u begint met aansluiten.
Waar vindt u de aansluitschema’s?

De aansluitschema’s van onze producten vindt u niet alleen op deze pagina, maar ook bij ieder afzonderlijk product op onze website.

U kunt deze vinden onder het tabblad “Specificaties”, onder het kopje “Aansluitschema”. Zo heeft u altijd het juiste schema bij de hand, afgestemd op het specifieke product dat u bekijkt of heeft besteld.
Mag ik zelf schakelmateriaal aansluiten?

In Nederland mag u als particulier schakelmateriaal aansluiten, mits u dit veilig en volgens de richtlijnen doet. Heeft u twijfels over de aansluiting of beschikt u niet over de juiste kennis? Schakel dan altijd een erkend installateur in. Bij elektrische installaties staat veiligheid voorop.
Is een nuldraad nodig voor Livolo schakelaars?

Nee, en dat is uniek aan onze producten.
Onze schakelaars, óók de smart home varianten, werken zonder nuldraad.
Dat betekent dat u onze schakelaars altijd kunt aansluiten op de bestaande bedrading in uw woning, zonder dat u aanpassingen hoeft te doen aan uw installatie. Dat maakt het niet alleen eenvoudiger, maar ook veel sneller en kostenbesparend in bestaande woningen.
Wat als mijn schakelaar niet werkt na aansluiting?

Controleer eerst of de juiste draden op de juiste klemmen zijn aangesloten en of er spanning op de fasedraad staat. Bij slimme of dimbare schakelaars is het belangrijk dat de aangesloten lamp compatibel is (bijvoorbeeld dimbaar bij een dimmer).
Neem bij twijfel contact op met onze klantenservice, we helpen u graag verder of analyseren het probleem met u op afstand.

Glasplaat plaatsen

Moet ik de stroom uitschakelen voordat ik de glasplaat monteer?

Ja, zet altijd de groep in de meterkast uit voordat u de glasplaat op de touchschakelaar klikt. Dit is belangrijk voor uw veiligheid en voor de correcte werking van de schakelaar.
Waarom moet de stroom uitstaan bij het plaatsen van de glasplaat?

Na het inschakelen van de stroom synchroniseert de schakelaar zich automatisch binnen 5 seconden met de glasplaat. Als de glasplaat al geplaatst is terwijl de stroom aan stond, vindt deze synchronisatie niet goed plaats.
Wat gebeurt er als ik de glasplaat plaats terwijl de stroom nog aan staat?

De schakelaar zal dan niet correct synchroniseren met de glasplaat, waardoor deze mogelijk niet goed functioneert of helemaal niet reageert.
Wat moet ik doen als ik de glasplaat al geplaatst heb met de stroom aan?

Geen probleem. Zet de groep in de meterkast even uit en daarna weer aan. De schakelaar start dan opnieuw op en synchroniseert alsnog correct met de glasplaat.

Aansluitschema's

Onderwerpen

Module 1

1 - Schakelaar - Aan/Uit
1 - Schakelaar - Dimmer
1 - Schakelaar - Wissel - Aan/Uit
1 - Schakelaar - Wissel - Dimmer
1 - Schakelaar - Puls - Zonder nul
1 - Schakelaar - Puls - Potenitaal vrij contact
1 - Schakelaar - Aan/Uit - 12 of 24V DC
1 - Schakelaar - Puls - 12 of 24V DC


Module 2

2 - Schakelaar - Aan/Uit
2 - Schakelaar - Dimmer
2 - Schakelaar - Wissel - Aan/Uit
2 - Schakelaar - Wissel - Dimmer
2 - Schakelaar - Rolluik
2 - Schakelaar - Zonwering
2 - Schakelaar - Puls - Zonder nul
2 - Schakelaar - Puls - Potenitaal vrij contact
2 - Schakelaar - Aan/Uit - 12 of 24V DC
2 - Schakelaar - Puls - 12 of 24V DC

Wipschakelaars

1 - Wipschakelaar - Aan/uit
1 - Wipschakelaar - Aan/uit - Wissel
1 - Wipschakelaar - Aan/uit - Kruis
1 - Wipschakelaar - Puls
2 - Wipschakelaar - Aan/uit
2 - Wipschakelaar - Aan/uit - Wissel
2 - Wipschakelaar - Aan/uit - Kruis
2 - Wipschakelaar - Puls
Dubbelpolige schakelaar

Wandcontactdozen

Wandcontactdoos
Wandcontactdoos met USB-C
Wandcontactdoos met Smart Home

Thermostaten

Thermostaat voor 230V-apparaat
Thermostaat voor cv-ketels
Thermostaat voor stadsverwarming
Thermostaat voor elektrische vloerverwarming
Thermostaat met zoneregeling | Met bedrade zonemotor

Wandverlichting

Wandverlichting
Wandverlichting met beweging en dag/nacht sensor

Touch wisselschakelaars installeren

Onderwerpen

Kan een touch wisselschakelaar op bestaande bedrading?

Ja, onze touch wisselschakelaars kunnen eenvoudig worden aangesloten op de bestaande bedrading in uw woning. U hoeft dus geen nieuwe bedrading te trekken. Dit maakt de installatie eenvoudig, snel en geschikt voor zowel renovatie als nieuwbouw.
Werkt een touch wisselschakelaar samen met een traditionele schakelaar?

Nee. Een touch wisselschakelaar functioneert uitsluitend met een andere touch wisselschakelaar. Het combineren van een touchschakelaar met een traditionele (mechanische) schakelaar is niet mogelijk. Beide schakelaars moeten dezelfde touch-technologie ondersteunen om correct te functioneren.
Hoeveel touch wisselschakelaars kan ik in één schakeling gebruiken?

U kunt maximaal vijf touch wisselschakelaars met elkaar koppelen in één schakeling. Deze worden onderling verbonden met een COM-draad, terwijl iedere schakelaar afzonderlijk wordt aangesloten op een eigen fasedraad (L). Hierdoor is het toepassen van een kruisschakeling overbodig.
Heb ik bij touch wisselschakelaars nog een kruisschakelaar nodig?

Nee. Bij touch wisselschakelaars is een kruisschakelaar niet meer nodig. Dankzij de COM-verbinding tussen meerdere touch schakelaars vervalt de noodzaak voor een complexe kruisschakeling. Dit vereenvoudigt de installatie aanzienlijk.
Hoe werkt een Smart Home wisselschakelaar in een wisselschakeling?

Bij toepassing van een Smart Home wisselschakelaar heeft u slechts één slimme schakelaar nodig in de gehele schakeling. De overige schakelaars kunnen gewone aan/uit touch wisselschakelaars zijn. Dat is efficiënter én kostenbesparend.

Let op: de Smart Home schakelaar moet worden geplaatst op de locatie waar de lamp is aangesloten.
Hoe werkt een Dimmer wisselschakelaar in een wisselschakeling?

Ook bij toepassing van een Dimmer wisselschakelaar is er maar één dimmer nodig in de schakeling. De andere schakelaars mogen standaard aan/uit touch wisselschakelaars zijn. Zo bespaart u kosten en blijft de werking soepel.

Net als bij de smart variant geldt: de dimmer moet worden aangesloten op de plek waar de lamp is aangesloten.
Moet de lamp op een specifieke plek worden aangesloten?

Nee. U kunt bij touch wisselschakelaars de lamp op iedere gewenste locatie in de schakeling aansluiten. Dit geeft flexibiliteit tijdens installatie. Belangrijk is wel dat u consequent werkt en dat de bedrading overeenkomt met het schema.
Kan ik enkele en dubbele wisselschakelaars combineren?

Ja. U kunt enkele en dubbele wisselschakelaars zonder problemen combineren in dezelfde installatie. Ook hier geldt: u kunt de lamp op meerdere plaatsen aansluiten. Bij dubbele schakelaars worden de lampen aangesloten op uitgang L1 of L2 van de betreffende knop.
Wat gebeurt er als ik de lamp aansluit op L1 of L2?

Wanneer u een lamp aansluit op L1 of L2, dan is dit een vaste uitgang. De betreffende knop op de schakelaar zal dan ook altijd specifiek die lamp bedienen. Dit is handig bij bijvoorbeeld dubbele schakelaars, waarbij u meerdere lichtpunten onafhankelijk van elkaar bedient.

Aansluitschema

1 - Wisselschakeling
1 - Kruisschakeling
1 - Kruisschakeling - 4 voudig
2 - Wisselschakeling

Dit is een voorbeeld van een dubbele wisselschakeling. De lampen kunnen op elke willekeurige wisselschakelaar worden aangesloten. Het is niet verplicht om ze op dezelfde schakelaar aan te sluiten.
2 - Kruisschakeling

Dit is een voorbeeld van een dubbele kruisschakeling. De lampen kunnen op elke willekeurige wisselschakelaar worden aangesloten. Het is niet verplicht om ze op dezelfde schakelaar aan te sluiten.
2 - Kruisschakeling - 4 voudig

Dit is een voorbeeld van een dubbele kruisschakeling 4 voudig. De lampen kunnen op elke willekeurige wisselschakelaar worden aangesloten. Het is niet verplicht om ze op dezelfde schakelaar aan te sluiten.
Combinatie enkele en dubbele wisselschakeling

Dit is een voorbeeld van een mogelijke schakeling. U kunt ook andere combinaties van enkele en dubbele wisselschakelaars maken, waarbij u 2 tot 5 enkele en dubbele wisselschakelaars kunt combineren. De schakelaar waar de lamp is aangesloten, werkt direct op die knop en kan niet gewijzigd worden. De andere schakelaars leert u daarna eenvoudig in.

Synchroniseren

Moet ik de schakelaars nog synchroniseren na installatie?

Ja, nadat u de schakelaars correct hebt aangesloten volgens het aansluitschema, moeten ze nog gesynchroniseerd worden. Zonder synchronisatie zullen de wisselschakelaars niet met elkaar communiceren en de bediening van de lamp zal op de andere schakelaar niet functioneren.
Hoe controleer ik of de schakelaars goed zijn aangesloten?

Controleer na installatie eerst het volgende:

  • Brandt op beide schakelaars de LED-verlichting (blauw of rood)?
  • Werken alle schakelaars waarop een lamp is aangesloten (aansluiting L1 / L2) correct bij het aan- en uitschakelen?

Als u op één van deze twee vragen "nee" moet antwoorden, is de aansluiting niet correct volgens het schema. Controleer dan eerst de bedrading voordat u gaat synchroniseren.
Hoe synchroniseer ik de schakelaars met elkaar?
  1. Houd de schakelaar waar de lamp op is aangesloten (aansluiting L1 of L2) ongeveer 5 seconden ingedrukt, totdat u een pieptoon hoort.
  2. Laat direct na de pieptoon de schakelaar los.
  3. Druk vervolgens de andere touch wisselschakelaar één keer kort in en laat los.
  4. Nu zijn de schakelaars gesynchroniseerd. U kunt de verlichting vanaf beide schakelaars bedienen.
Hoe wis ik een verkeerde synchronisatie?

Heeft u per ongeluk een verkeerde schakelaar gekoppeld of reageert de set niet meer goed? Dan kunt u de synchronisatie resetten:

  1. Houd de betreffende schakelaar 20 seconden ingedrukt.
  2. U hoort eerst één pieptoon, blijf ingedrukt houden tot u een tweede pieptoon hoort.
  3. Laat dan los. De synchronisatie is nu volledig gewist.

Let op: de synchronisatie blijft in het geheugen opgeslagen, ook na het uitschakelen van de stroom. Een reset is dus alleen nodig bij foutieve koppeling of vervanging van een schakelaar.
Wat zijn belangrijke aandachtspunten bij het synchroniseren?
  • U kunt de lamp op elke touch wisselschakelaar aansluiten: 1, 2, 3 of 4.
  • Maximaal vier wisselschakelaars kunnen via de COM-aansluiting worden gekoppeld.
  • U kunt zowel enkele wisselschakelaars (bijv. VL-FC1S-2G) als dubbele/serieschakelaars (bijv. VL-FC2S-2G) combineren.
  • Synchronisatie blijft behouden, ook bij stroomuitval of wanneer u de groep uitschakelt.
  • Bij Livolo is geen kruisschakelaar nodig, ook niet bij drie of meer schakelaars.
Blijft de synchronisatie behouden na het uitschakelen van de stroomgroep?

Ja, de synchronisatie tussen de touch wisselschakelaars blijft in het interne geheugen opgeslagen, ook wanneer u de stroom uitschakelt via de groep in de meterkast. U hoeft dus na het spanningsloos maken of een stroomonderbreking niet opnieuw te synchroniseren. De schakelaars blijven na het inschakelen weer direct functioneren zoals voorheen.
Mag ik verschillende groepen gebruiken voor één wisselschakeling?

Nee, alle schakelaars binnen één wisselschakeling moeten op dezelfde stroomgroep worden aangesloten. Het combineren van meerdere groepen in één schakeling is absoluut niet toegestaan en kan leiden tot gevaarlijke situaties zoals kortsluiting of overbelasting. Zorg er dus altijd voor dat alle touch wisselschakelaars die met elkaar verbonden zijn via de COM-draad, afkomstig zijn uit één en dezelfde groep in uw meterkast. Bij twijfel: laat dit controleren door een erkend installateur.

Stappenplan: Touch wisselschakelaar installeren zonder meter

Onderwerpen

Bestaande situatie wisselschakeling

U heeft twee bestaande inbouwdozen met de gebruikelijke wisselschakeling bedrading. U weet niet precies welke draad wat is, en u heeft geen spanningszoeker of multimeter. Volg dan onderstaand stappenplan.
Let op: Werk altijd veilig en spanningsloos bij iedere handeling.
Hoeveel schakelaars heb ik nodig voor een touch wisselschakeling?

Voor een standaard touch wisselschakeling heeft u altijd twee aan/uit touch wisselschakelaars nodig. Deze schakelaars werken samen via een COM-verbinding.
Kan ik een dimmer gebruiken in een wisselschakeling?

Ja, dat kan. U heeft dan één dimmer touch wisselschakelaar nodig en één gewone aan/uit touch wisselschakelaar. Zo kunt u de lamp dimmen én vanaf beide punten bedienen.
Kan ik een Smart Home schakelaar gebruiken in een wisselschakeling?

Ja, u hoeft dan maar één Smart Home touch wisselschakelaar toe te passen, in combinatie met één aan/uit touch wisselschakelaar. Daarmee blijft de wisselbediening behouden, en kunt u de lamp ook bedienen via app of spraak.
Waar moet ik de dimmer of Smart Home schakelaar plaatsen?

De dimmer of Smart Home schakelaar moet altijd geplaatst worden aan de kant waar de lamp is aangesloten. Dat is de inbouwdoos waar drie zwarte draden uit komen, waaronder de draad die naar de lamp loopt.

Stappenplan

Stap 1 – Wat is de situatie bij een wisselschakeling?

Een traditionele wisselschakeling bestaat uit:

Positie 1.

  • 1 zwarte draad naar de lamp
  • 2 zwarte draden die naar de andere schakelaar gaan

Positie 2.

  • 1 bruine fasedraad (voeding)
  • 2 zwarte draden die naar de andere schakelaar gaan
Stap 2 – Aansluiten van de bruine draad en eerste zwarte draad

Begin aan positie 2:

  1. Sluit de bruine fasedraad aan op één van de L-aansluitingen.
  2. Sluit één van de twee zwarte draden (die naar de andere schakelaar gaat) aan op de andere L-aansluiting.
  3. Één zwarte draad blijft los en sluit u niet aan.

Op deze manier maakt u de tweede zwarte draad ook tot voeding: de L-aansluitingen zijn inwendig verbonden op de schakelaar, dus beide draden voeren nu spanning.
Stap 3 – Testen welke draad naar de lamp gaat

Ga nu naar positie 1, waar 3 zwarte draden aanwezig zijn.
U weet nog niet welke naar de lamp gaat.

  1. Sluit één zwarte draad aan op L1.
  2. Sluit één van de andere twee zwarte draden aan op L.
  3. Dop de overgebleven zwarte draad goed af met een lasklem of isolatietape.
  4. Zet de groep in de meterkast aan, kijk of de schakelaar op positie 1 blauw oplicht.
  5. Druk op de schakelaar en kijk of u de lamp aan/uit kunt bedienen?

Werkt het? Ga door naar Stap 5.
Werkt het niet? Zet de groep weer uit en volg Stap 4.
Stap 4 – Combinaties doortesten

U heeft 3 draden op positie 1, en er zijn 3 mogelijke combinaties.
Herhaal stap 3 met de andere combinaties:

  1. Wissel de draad op L1 met de niet aangesloten draad.
  2. Zet de groep weer aan en test of de schakelaar werkt.
  3. Werkt het nog steeds niet? Zet de groep weer uit.
  4. Wissel nu ook de draad op L om met de draad die nu niet is aangesloten.
  5. Zet opnieuw de spanning aan en test.

Na deze drie pogingen moet de juiste combinatie met 2 draden zijn gevonden en kunt u de lamp aan en uit zetten vanaf deze schakelaar.
Stap 5 – COM-draad aansluiten

Bij zowel positie 1. en positie 2. hangt nu nog één losse zwarte draad.

  1. Sluit deze draad aan op de COM-aansluiting bij beide posities.
  2. Zet de groep weer aan.
  3. Controleer of beide schakelaar blauw oplichten maar doe verder niks.

Zo niet? Controleer of de COM-draad goed vastzit aan beide kanten.
Stap 6 – Controleer de werking van beide schakelaars
  1. Druk op de schakelaar waar drie zwarte draden op zijn aangesloten.
  2. Gaat de lamp aan/uit? Dan is alles correct aangesloten.
  3. Gaat de lamp niet aan/uit?
  • Zet de groep uit.
  • Wissel de draden op L en L1 van positie.
  • Zet de groep weer aan en test nogmaals.
Stap 7 – Synchroniseren van de schakelaars

Nu moeten beide schakelaars nog gesynconiseerd worden.

  1. Houd de knop van de schakelaar waar de drie zwarte draden zitten ongeveer 5 seconden ingedrukt tot u een pieptoon hoort.
  2. Laat direct los.
  3. Druk vervolgens kort op de andere schakelaar.
  4. Nu zijn beide schakelaars gesynchroniseerd.

Nu zullen beide schakelaars naar behoren functioneren.

Uw antwoord niet gevonden?

U kunt hieronder eenvoudig een ander onderwerp selecteren waar u meer informatie kunt vinden.
Of neem direct contact op met onze klantenservice.